17 de decembro de 2022

As estrelas galegas da ciencia

Gciencia, o xornal galego de ciencia e divulgación dá conta da recente publicación da obra Estrelas galegas da Ciencia. Unha historia de persoeiros e achados asombrosos, de momento só en versión dixital.

Segundo recolle o xornal dixital, os autores confesan que, ao falar das científicas e científicos escollidos, querían construír "unha breve historia da Ciencia en Galicia", e inciden en que se trata dun libro "necesario e sorprendente, para un público infantil e adolescente, pero tamén para adultos con curiosidade pola historia"

A través dos doce capítulos desta obra descubrimos a vida e obra de 14 científicos e científicas do período que vai desde o século XVII ao XX, entre eles O Matemático de Bermés e o seu biógrafo Ramón Mª Aller Ulloa, astrónomo,  matemático e figura capital na creación do que o noso instituto, ao que acompaña a súa discipula predilecta, Antonia Ferrín Moreiras.

A presenza dezá complétas coa coautora do libro e antiga alumna nosa, Maite Vence, directora de Observer.





13 de decembro de 2022

Biotecnoloxía da man de "Alcyon Bio"

 O noso alumnado de 1º e 2º do STEMBach realizou este luns 11 unha práctica de Biotecnoloxía dirixida pola empresa Alcyon Bio, coordinada polo Dpto de Bioloxía. Os estudantes levaron a cabo actividades de laboratorio como extracción de material xenético, PCR, migración en xel de agarosa, clonación a través de plásmidos e secuenciación bioinformática. Unha grande oportunidade de adentrarse na Ciencia e motivarse con ela.

Picade nos enlaces se queredes ver como recollen a noticia La Voz de Galicia e Faro de Vigo












Reseña e fotografías de Natalia Fernández

10 de novembro de 2022

Visita ao CiMus

 Este martes 8 de abril, o alumnado de 2º do Bacharelato STEM visitou o CIMUS acompañado da súa profesora Natalia Fernández, quen nos deixa a súa crónica do día: 

"Nesta xornada exerceu de anfitrioa Cristina Iglesias, antiga alumna do IES Aller Ulloa, e actualmente bióloga e investigadora neste centro da USC, punteiro a nivel mundial. Cristina amosounos o laboratorio e explicounos o proxecto no que están traballando ela e o equipo de "Metabolismo Molecular" do que forma parte. Contounos como traballan no grupo "Liver team" estudando os cambios metabólicos en hepatocitos de ratas sometidas a dietas con diferentes proporcións de graxa e como inflúe no metabolismo da obesidade, e que fan no grupo "Brain Team" estudando no hipotálamo de ratos e ratas, unhas células da Glía chamadas Tanicitos, que tapizan o terceiro ventrículo encefálico e de grande importancia, posto que ademais de revestir as súas paredes emiten unhas prolongacións cara ás neuronas hipotalámicas e parece que interveñen en importantes procesos metabólicos, ademais de ter capacidade neuroxénica.

Tamén nos amosou como manipulan xeneticamente os tanicitos mediante Esterotaxia, un procedemento mediante o que inxectan virus con ARN nas células do hipotálamo dos ratiños para inhibir a expresión xénica das proteínas.

Vimos as salas de cultivos, a sala de crioxenia onde manteñen as liñas celulares dos diferentes proxectos de investigación do CiMus en N líquido a -170º, microscopios de fluorescencia e moitas cousas máis que non conto para non abrumar.

Como me enorgullece e alegra ver que os meus antigos alumnos e alumnas se abren camiño e fan cousas tan importantes para a sociedade!!"

Achegámosvos o enlace á información que hoxe ofrece La Voz de Galicia sobre a actividade.




4 de novembro de 2022

XIII Día da Ciencia en Galego

Un ano máis conmemoramos o Día da Ciencia en Galego, ao abeiro do cal novembro pasou a ser o Mes da Ciencia en Galego, co obxectivo de normalizar o uso do galego no ámbito da divulgación científica.


Ao fío de tal conmemoración, o Instituto Galega de Ciencia (Igaciencia) propuxo dedicarlle dito Mes da Ciencia a Evaristo Galois e á galega Ángeles Alvariño González.

Wikipedia.org

A elección da zoóloga e oceonógrafa e galega Ángeles Alvariño González veu motivada por ser unha das pioneiras en Galicia e en España na Oceanografía biolóxica, e por describir vinte e dúas novas especies de zooplancto mariño e ser considerada unha autoridade mundial en tres grupos de organismos do mar, os quetognatos (Filum Chaetognatha), os sifónoforos (Orde Siphonophora) e as hidromedusas (da Clase Hydrozoa).

mujeresconciencia.com
 

21 de outubro de 2022

PMAR na loita contra o cancro de mama

Este 19 de outubro, o alumnado de PMAR, coa súa profesora Ana Penas Facorro, decidiu traballar sobre o cancro de mama. 

Despois de buscar información sobre a enfermidade, a prevención e o tratamento; as rapazas e os rapaces deste grupo de 2º da ESO deseñaron e confeccionaron un cartel para recordar á Comunidade Educativa do IES Aller Ulloa a necesidade de visibilizar e desdramatizar esta doenza que a todos e todas nos toca de cerca.

Deseño do cartel: Lúa Fernández López. Fotografías: Ana Penas Facorro





25 de maio de 2022

Club de ciencia no Pontiñas

A pesar da choiva, o frío e os exames, os intrépidos e aguerridos membros do Club de Ciencia animáronse a seguir as súas profesoras e o seu profesor de Xeografía e Bioloxía, respectivamente, e estudar algúns detalles sobre o río que forma o Lago do Pontiñas.

Despois de ser recibidos, de maneira clamorosa, polas ocas, descubriron que o nome oficial do leito que forma o lago é Rego de Cabirtas. Algúns xa o sabían. Tamén que as súas augas van ao Asneiro, logo ata o Deza e finalmente acaban, grazas ao Ulla, na Ría de Arousa. O día chuvioso permitiu apreciar a cantidade de sedimentos que arrastra o regato, e as medicións previas da profesora Marta Otero demostráronlles ao resto de asistentes á actividade que, nun día, pode transportar case unha tonelada de residuos sólidos. Marta só tivo que recoller a auga nunha botelliña, fervela para quedar só cos restos sólidos e pesalos. Logo faise o cálculo e xa sabemos como pode ir medrando o delta no que todo iso vai acabar.

Pero a parte pasiva rematou aquí. A partir dese momento o alumnado debía calcular a velocidade das augas do Regato de Cabirtas, antes e despois do lago, para ver se esta modificación no leito do río, produto da man do home, afecta ou non á súa velocidade.
Para a actividade só precisaban uns tapóns de cortiza (porque non pesan), metro, cronómetro e un ganapán para recoller o que tiraran ás augas. A idea era facer tres medicións e calcular a media, pero na parte baixa do regato, o vento e os remuíños da corrente complicaron a tarefa, pois os primeiros tapóns ían río arriba, cal salmóns en época de desove.

Na parte alta, o problema foi outro, a mala conservación da ribeira, inzada de herba alta, e o esvaradío das pedras ameazaron con que algún participante acabase na auga. Por sorte o único que foi dar ao lago foi unha das follas do caderno de campo, iso si, recuperada e entregada ao día seguinte cos cálculos feitos.




Aprender desta maneira resultou entretido e divertido. Pero no Pontiñas tamén hai un parque de xogos, e non se podía desaproveitar.



29 de abril de 2022

Ao fío do Encontro con Juan Gestal Otero

Organizado e coordinado polas profesoras Alba Payo de Xeografía e Historia e Ana Penas de Bioloxía, o pasado 6 de marzo tivo lugar un Encontro con Juan Gestal Otero arredor da Historia das pandemias perante o alumnado de 4º da ESO de Cultura científica.

O profesor Juan Jesús Gestal ofreceu ao alumnado de Cultura Científica de 4º da ESO unha soberbia conferencia sobre un dos acontecementos históricos que deixará pegada na experiencia vital de todos nós: a COVID 19.
O profesor debullou a evolución do virus dende a súa aparición hai xa dous anos en Wuhan ata as últimas novidades en canto a medidas e coñecemento científico deste coronavirus. E case máis importante, desmentiu trolas que circulan polas redes sociais e teorías conspiracionistas.
Para o noso acougo, e aínda que dixo non ter unha bóla de cristial, augura unha normalización da vida cotiá máis cedo que tarde, debido por un lado á inmunidade que nos ofrecen as vacinas e por outro á maior capacidade de contaxio da variante ómicron que xerou inmunidade de xeito natural a aquelas persoas que contraeron a enfermidade.
Aínda que OLLO! “O virus xa nos enganou dúas veces” pero desta volta é máis optimista, o tempo é un aliado e a circulación doutros virus respiratorios unha boa nova.
Alba Payo Froiz, profesora de Historia






E antes de marchar de volta á USC aínda tivo tempo de dedicarnos a súa última publicación, Pandemias. As epidemias que asolaron a humanidade, publicado por Bolanda.


E ao fío do Encontro con Juan Gestal non está de máis botarlle unha tranquila ollada ao libro Pandemias, froito da Exposición Pandemias, proxecto desenvolvido o curso anterior. 

 

25 de febreiro de 2022

Noelia Seijas: Premio Extraordinario de Odontoloxía


De novo estamos que non nos cabe a autoestima, e é que unha vez máis alumnado de noso vén de sobresaír, neste caso referímonos a Noelia Seijas Otero, Premio Extraordinario de Grao de Odontoloxía, e con que satisfacción recibimos estas novas que nos animan a seguir no noso labor docente.
Mágoa que non se poida acceder libremente á entrevista concedida por Noelia a Faro de Vigo, o que non estaría de máis de cara a divulgar a mesma entre a comunidade educativa.
Moreas de parabéns Noelia.
 
Foto: Faro de Vigo / Xoán Álvarez

 E non podía faltar a foto de Noelia de 2º do Bacharelato do curso 2013-2014:

Copyright : IES Aller Ulloa



Sofía Haselgruber, máxima nota no MIR-2022


A noticia é esa, e así a recollen a revista Redacción Médica (cunha entrevista) e La Voz de Galicia. A lembranza e o orgullo chegan pois da man.

Sofía chegou ao IES Aller Ulloa no 2009, dentro dunha promoción da que algúns só temos recordos imborrables. Algún que outro xa pasou por estas páxinas e seguro que todos deberían estar, por varias e boas razóns. E aquí están... 

A foto de Sofía collémola de La Voz, pero a foto de Sofía da xente coa que compartiiu os seus anos no instituto vén directamente da memoria. 12 anos tería(n), 12 anos pasaron. O sorriso fíxose máis grande, e iso emociona. 

O éxito pola intelixencia posta ao servizo do esforzo é unha aprendizaxe de moitos anos. Esta foto de aquí abaixo recolle, quizais, uns comezos; a foto de arriba unha etapa máis cara ao que só agardamos que sexa o mellor do mellor. Parabéns, Sofía.

Sofía, a primeira á esquerda
 
Unha vez máis congratulámonos do bo facer formativo e profesional da nosa xente e neste caso todos os parabéns son para Sofía Haselgruber, nº 1 do MIR 2022.
A seguir a Sofía de 2º do Bacharelato do curso 2014-2015:
 
Copyright IES Aller Ulloa



24 de febreiro de 2022

Exposición de maquetas de células

Un ano máis a entrada do instituto énchese de maquetas de células eucariotas,  animais e vexetais,  realizadas polo alumnado de 1º da ESO, baixo a coordinación da súa profesora Charo Fernández.

O obxectivo da actividade é que os rapaces e as rapazas do primeiro curso vaian aprendendo as diferentes partes das que consta esta célula, así como a súa forma, e para iso nada mellor que elaborar unha reprodución usando como base esferas de poliestileno ou  láminas de cortiza. Despois toca ir reproducindo o núcleo, a membrana, o aparato de Golgi, as mitocondrias... E aquí a imaxinación de cada quen permitiulle botar man de plastilina, goma eva, gominolas, lacasitos e todo o que tivesen a man.

Aquí vos deixamos unha mostra das moitas maquetas que elaboraron:









23 de febreiro de 2022

Con B de Ciencia (10) : Una carrera de obstáculos

A Carlos, un mozo de dezaseis anos, diagnostícanlle leucemia...

ANFANION (Asociación de familias de niños con cáncer de Castilla - La Mancha) encargoulle a Ciro-Rosell un cómic dirixido a adolescentes sobre o cancro. O resultado foi Una carrera de obstáculos que trata de responder aos múltiples conflitos e interrogantes que iso orixina.

Aquí mesmo o podedes descargar en PDF.

Lembra que na biblioteca temos unha boa selección de títulos de BD sobre o cancro.